Nhà kinh doanh tài ba Trương Văn Bền
Mục lục
"Xà bông Cô Ba" từng lừng lẫy một thời ở đất Sài Gòn xưa, thậm chí vượt xa các thương hiệu ngoại nhập. Cùng OnTripquest tìm hiểu về huyền thoại này và người đàn ông đứng sau thương hiệu quốc nội này - Trương Văn Bền nhé!
1. Tiểu sử
Trương Văn Bền có tổ tiên gốc từ Phúc Châu, Phúc Kiến, Trung Quốc. Thủy tổ của ông là danh tướng Trương Thuận Tri, người đã dẫn theo gia đình chạy trốn khỏi sự cai trị của nhà Thanh và đến tìm nơi tị nạn ở miền Nam Việt Nam vào cuối thế kỷ 17.
Ban đầu, gia đình của Trương Thuận Tri định cư tại Mỹ Tho, sau đó chuyển đến Đề Ngạn (tức Chợ Lớn). Một trong số cháu của ông, là Trương Quốc Thái, được nhà Nguyễn bổ nhiệm làm huyện thừa ở Rạch Giá. Sau khi Pháp chiếm đóng 6 tỉnh Nam Kỳ, Trương Quốc Thái được vua Tự Đức phong chức Phủ doãn Bình Thuận.
Sau khi Trương Quốc Thái qua đời, con trai của ông là Trương Quang Thanh trở về miền Nam và kinh doanh buôn bán tại Chợ Lớn. Ông có tám con trai và một con gái, trong đó Trương Văn Bền là một trong tám anh em trai của gia đình.
2. Gia thế Trương Văn Bền
Trương Văn Bền là một người có nhiều tài sản nhưng quý giá nhất là con cái. Ông có rất nhiều người con tài giỏi, bao gồm cả nam và nữ.
Trong số các con của ông, Trương Khắc Trí là một nhân vật nổi tiếng. Ông từng là chủ tịch của Ngân hàng Công thương Việt Nam, được thành lập vào năm 1953 tại Sài Gòn, và là tổng giám đốc của Công ty Xà bông Việt Nam từ năm 1959 đến năm 1965.
Con trai khác của ông, Trương Khắc Huệ, đã tốt nghiệp đại học chuyên ngành hóa học ở Marseille trước khi trở về làm việc tại Công ty Trương Văn Bền. Ông đã giữ chức vụ giám đốc kỹ thuật từ năm 1945 đến năm 1965, trước khi trở thành tổng giám đốc từ năm 1965 đến năm 1970. Ông Huệ cũng là chủ tịch của Hội Nghiệp đoàn Kỹ nghệ Dầu và Xà bông Miền Nam Việt Nam (1965-1975) và là tổng thư ký của Tổng đoàn Công ty Kỹ nghệ Việt Nam (1969-1975).
Con trai út của ông, Trương Khắc Cần, đã quản lý công ty từ năm 1970 đến năm 1975.
3. Quá trình lập nghiệp của Trương Văn Bền
3.1. Kế thừa sự nghiệp buôn bán của cha
Trương Văn Bền sinh năm 1883 tại Chợ Lớn trong một gia đình khá giả và được đào tạo bài bản. Sau khi học tại các trường Pháp École Municipale de Cholon, Collège de My Tho và Lycée Chasseloup-Laubat, ông đỗ kỳ thi cao đẳng tiểu học (Brevet élémentaire) năm 1889 và được bổ nhiệm làm ký lục.
Tuy nhiên, vào năm 1901, ông quyết định từ bỏ công việc làm công chức và quay lại với nghề buôn bán của cha. Ban đầu, ông bán các sản phẩm như đậu phộng, đậu xanh và đường, và sau đó mở rộng quy mô kinh doanh bằng cách mua các loại hàng sỉ từ các thương gia người Hoa và bán lại cho các tiệm bán lẻ ở Chợ Lớn. Từ đó, ông đã phát triển một thương hiệu kinh doanh lớn và tích luỹ được nhiều tài sản, đặc biệt là con cái tài ba của mình.
3.2. Lập hãng ép dầu và làm xà phòng
Trương Văn Bền mở xưởng sản xuất và tinh luyện dầu tại Thủ Đức vào năm 1905. Sau đó, ông mở thêm một nhà máy xay gạo ở Chợ Lớn và một ở Rạch Các, cùng với một khách sạn và một tiệm mỹ phẩm tại Chợ Lớn. Tuy nhiên, các cơ sở này không thành công như xưởng sản xuất dầu của ông tại Thủ Đức.
Vào năm 1918, ông thành lập xưởng Huilerie de Cholon tại Chợ Lớn để sản xuất đủ loại dầu từ dấu nấu ăn, dầu salat, đến dầu dừa, dầu thầu dầu, dầu cao su và các loại dầu dùng trong kỹ nghệ. Năm 1927, ông mở rộng lãnh địa kinh doanh khi thành lập công ty khai khẩn ruộng ở Đồng Tháp Mười, trên diện tích 18.000 ha với 3.000 tá điền.
Mặc dù xà bông Việt không thể cạnh tranh được với các loại xà bông nhập từ Pháp do các hãng ở cảng Marselle cung cấp, Trương Văn Bền vẫn quyết định tham gia các cuộc triển lãm và thiết kế một gian hàng đặc biệt với mô hình một cục xà bông to hơn, gây được sự chú ý và tò mò của người xem.
Ngoài ra, ông còn bán xà bông gọi là chào hàng với giá rẻ hơn bên ngoài đến 25% tại các gian hàng.
- Xà bông Việt Nam – xà bông “Cô Ba”
Xà bông đã trở thành sản phẩm nổi tiếng nhất và tiếp cận nhiều người nhất trong danh mục sản phẩm của ông Trương Văn Bền. Xà bông "Cô Ba" đã gắn liền với tên tuổi của ông và trở thành sản phẩm được nhiều người ưa chuộng nhất trong lĩnh vực này tại Việt Nam.
Nhà máy sản xuất xà bông của ông nằm trên đường Rue de Cambodge (hiện là chợ Kim Biên, quận 5). Công ty Trương Văn Bền và các con – Dầu và Xà bông Việt Nam (Truong Van Ben & fils – Huilerie et Savonnerie Vietnam) đã sản xuất khoảng 600 tấn xà bông và 10 tấn glycerine trong năm 1943, trong thời kỳ khó khăn ở nhiều nước do chiến tranh thế giới thứ hai. Công ty của ông là công ty quan trọng nhất sản xuất dầu và xà bông trên toàn miền Đông Dương.
Hình ảnh quảng cáo xà bông Việt Nam ở chợ cũ
Xà bông Việt Nam và xà bông thơm "Cô Ba" đã chiếm được lòng tin của người tiêu dùng bởi chất lượng tốt và giá cả phải chăng. Trên thị trường, xà bông Việt Nam và xà bông thơm "Cô Ba" đã đánh bại xà bông thơm "Mạc Xây" (Marseille) của Pháp - quốc gia sản xuất xà bông nổi tiếng nhất thế giới.
Ngoài Việt Nam, xà bông "Cô Ba" đã được sử dụng rộng rãi tại Lào và Campuchia, và đã được xuất khẩu sang Hong Kong, Tân Đảo (Nouvelle Caledonie) và một số quốc gia châu Phi.
>> Nếu bạn muốn khám phá thêm về cuộc sống của những tỷ phú tại Sài Gòn cùng thời với ông Trương Văn Bền thì có thể tham gia tour "Giai thoại tỷ phú Sài Gòn xưa" của OnTripquest. Tour sẽ cung cấp cho bạn những thông tin đầy thú vị về cuộc đời và sự nghiệp của các tỷ phú này, cũng như những bí mật và câu chuyện đằng sau những tòa nhà và địa điểm nổi tiếng của Sài Gòn xưa.
.png)
Giai thoại các tỷ phú Sài Gòn xưa
- Check in những công trình kiến trúc hơn 100 năm tuổi quanh khu vực trung tâm thành phố.
- Tìm hiểu giai thoại về các tỷ phú Sài Gòn xưa vào thế kỷ thứ XIX - XX.
- Lắng đọng với những nét xưa đã đi vào dĩ vãng.
4. Trương Văn Bền trên thương trường
Trương Văn Bền đã đạt được nhiều thành công lớn trên thị trường và trở thành một doanh nhân hàng đầu trong thời đại của mình. Nhờ vào sự thành công này, ông đã được biết đến nhiều hơn và tham gia tích cực vào các hoạt động của đời sống kinh tế xã hội.
- Năm 1920, ông được bầu làm hội viên của Hội đồng Quản hạt Nam Kỳ (Conseil Colonial).
- Năm 1924, ông trở thành nghị viên của Phòng Thương mại (Chambre de Commerce).
- Từ năm 1932 đến 1941, ông là người Việt Nam đầu tiên được bầu làm phó chủ tịch của Phòng Thương mại. Ngoài ra, ông còn là thành viên của Hội đồng Giám đốc quản trị (board of directors) của Thương cảng Sài Gòn (Port Commerce de Saigon), là ứng viên của Hội đồng Quản trị Sở Lúa gạo Đông Dương từ năm 1924, và là nghị viên của Phòng Canh nông (Chambre d’Agriculture, 1922). Trong những năm 1920, ông đã bắt đầu đầu tư vào lĩnh vực canh nông,
- Một vài năm sau đó, ông đã cùng một số người khác thành lập Công ty canh nông Tháp Mười (Société Rizicolte du Tháp Mười).
- Năm 1941, ông Trương Văn Bền phải đóng cho chính phủ một khoản tiền lên tới 107.000 đồng (giá vàng khi đó khoảng 60 đồng/lượng).
- Ngoài lúa gạo, ông còn nhận thấy tiềm năng của các sản phẩm canh nông khác ở miền Nam như dừa.
- Từ năm 1928, ông đã thành lập xưởng chế dầu ở Chợ Lớn để sản xuất các loại dầu ăn và dầu công nghiệp.
- Vào năm 1932, ông đã mở thêm một nhà máy làm xà bông từ dầu nông sản.
5. Trương Văn Bền trên chính trường
Vào năm 1929, Trương Văn Bền được bầu làm hội viên của Đại hội đồng Kinh tế Lý tài Đông Dương. Trong vai trò này, ông đã đóng góp đáng kể vào việc sửa đổi các chính sách kinh tế để thúc đẩy phát triển và bảo vệ quyền lợi của người dân bản địa.
Vào năm 1938, ông đã vận động và đạt được sự thông qua của một nghị định quan trọng về phát triển thủy lợi ở Nam Kỳ với tỷ lệ phiếu ủng hộ lên đến 25-5.
Năm 1939, Trương Văn Bền đã phát biểu phản đối một đạo luật của chính quyền thuộc địa nhằm hạn chế và quản lý việc sử dụng thuốc cổ truyền trong quần chúng. Ông đề cập rằng người dân bản địa và nhiều nhân vật khác đã không được hỏi ý kiến trước khi có quyết định và đòi hỏi đạo luật này bị đình chỉ cho đến khi có sự thành lập một ủy ban để quản lý vấn đề này một cách hợp lý và công bằng.
Sau năm 1948, Trương Văn Bền đã rời Việt Nam và định cư tại Paris. Ông trở thành hội viên của Phòng thương mại Quốc tế (International Chamber of Commerce) và du hành khắp thế giới. Ông đã viết một cuốn hồi ký và qua đời tại Paris vào năm 1956, khi ông đã 73 tuổi.
Trương Văn Bền là một tấm gương sáng ngời cho thế hệ trẻ Việt Nam noi theo. Hy vọng ngày càng có thêm nhiều doanh nhân tài ba đưa thương hiệu Việt ra thế giới!
Các city tour du lịch tự túc đặc sắc:
Giai thoại các tỷ phú Sài Gòn xưa
- Check in những công trình kiến trúc hơn 100 năm tuổi quanh khu vực trung tâm thành phố.
- Tìm hiểu giai thoại về các tỷ phú Sài Gòn xưa vào thế kỷ thứ XIX - XX.
- Lắng đọng với những nét xưa đã đi vào dĩ vãng.
Điệp vụ Opium
- Bạn sẽ lần lượt ghé thăm các nhà hàng, giải mã các thử thách để tìm ra manh mối, và dần hé lộ chân tướng của nhân vật bí ẩn.
- Tìm đến nơi đã từng là một xưởng thuốc phiện khét tiếng.
- Đến thăm "Khu phố Nhật" trong lòng Sài Gòn.
- Viếng thăm nhà thờ Hồi giáo lớn nhất Sài Gòn.
Kim Ngọc Mãn Đường - Vàng Bạc Đầy Nhà
- Chiêm bái các vị thần tài.
- Đánh tiểu nhân.
- Ăn món ăn may mắn.
.jpg)
Phúc Thần Gia Định
- Tour khám phá trong khuôn viên của 1 địa điểm là Lăng Ông.
- Phù hợp với các bạn yêu thích lịch sử, văn hóa và muốn tìm hiểu kiến thức chuyên sâu.
- Chiêm bái Phúc Thần Gia Định. Xin Phúc Thần chỉ bày cho việc chưa tỏ tường.
- Thưởng lãm khung cảnh di tích văn trang nghiêm bậc nhất ở TP HCM.
Huế - Nhiệm vụ đặc biệt
- Chiêm ngưỡng những công trình mang tính biểu tượng cho cả một vùng đất như ga Huế, cầu Trường Tiền, trường Quốc Học,...
- Check in nơi Vua hề Charlie Chaplin từng lưu trú và nơi được bình chọn là "1 trong 100 địa điểm ẩm thực nên thưởng thức trước khi lên thiên đường".
- Thưởng ngoạn bờ Nam sông Hương, cảm nhận hơi thở hiện đại vừa đối nghịch vừa hòa quyện với nét đẹp cổ kính của bờ Bắc.
- Tìm hiểu văn hóa, lịch sử và kiến trúc đặc trưng của xứ Huế.
- Tìm hiểu quá khứ của thành phố và khám phá tương lai của nó.
Bí mật Tòa thánh Tây Ninh
- Viếng thăm một kỳ quan kiến trúc của Việt Nam và là một công trình đáng kinh ngạc của châu Á!
- Khám phá những công trình trọng điểm và đẹp nhất trong Vùng Đất Thánh và giải mã những bí ẩn sau mỗi vật thể.
- Tìm hiểu vì sao đạo Cao Đài - một tôn giáo xuất phát từ Việt Nam lại có thể thu hút đến hàng triệu tín đồ trên khắp thế giới.
- Cảm nhận những nguồn năng lượng tích cực bên trong Tòa Thánh và nạp đầy năng lượng cho bản thân.
